Ostatnie  •  Działy  •  Obiekty  •  Autorzy  •  Źródła  •  Historia

Kościół św. Antoniego Padewskiego

Krótka historia




Kościół Franciszkanów, kościół pofranciszkański.
Nazwa niemiecka: Franziskaner-Kirche.


Franciszkanie konwentualni (w czarnych habitach) przybyli do Poznania w 1 poł. XVII w. W 1646 r. wybudowali drewniany kościół i klasztor przy Grobli (w miejscu dzisiejszego kościoła Wszystkich Świętych), a gdy te po 10 latach spłonęły - objęli kościół św. Rocha na Miasteczku.

1664 r.
Dzięki staraniom ojca Wojciecha Zawady otrzymali zgodę na budowę klasztoru i kościoła pomiędzy zamkiem i rynkiem w obecnym miejscu przy ul. Franciszkańskiej na Wzgórzu Przemysła.

24 V 1668 r.
Archidiakon i oficjał poznański Wojciech Dobrzelewski poświęcił kamień węgielny pod budowę kościoła, który otrzymał wezwanie św. Antoniego Padewskiego.

1669 r.
Wybudowano kaplicę, którą przeznaczono na propagowanie nowo objawionego kultu Matki Boskiej w Cudy Wielmożnej Pani Poznania.

18 V 1670 r.
Cudowny obraz Matki Boskiej w Cudy Wielmożnej Pani Poznania został przeniesiony z kościoła św. Rocha do kościoła farnego św. Marii Magdaleny (na obecnym Placu Kolegiackim), a stamtąd w uroczystej procesji do nowo wybudowanej kaplicy przy kościele franciszkanów. Uroczystość z tym związana miała niespotykaną oprawę. Jak podają źródła "w wigilię przeniesienia obrazu bito w kotły i trąbiono po zachodzie słońca z ratusza, kościoła św. Marii Magdaleny i z kościoła franciszkańskiego, a z wałów warowni poznańskiej strzelano z dział do późnej nocy".

1674 r.
Rozpoczęto budowę kościoła wg projektu Jana Końskiego.

1704 r.
Położona przy murze miejskim świątynia została poważnie zniszczona w czasie oblężenia miasta.

1757 r.
Ostateczne zakończenie budowy.

XVII/XVIII w.
Powstaje przylegający do świątyni klasztor.

Poł. XVIII w.
Dostawiono do nawy zachodniej kaplicę św. Teodora i św. Homobonusa (obecnie Najświętszego Serca Jezusowego).

1832 r.
Zakon skasowano, a kościół władze pruskie przekształciły w magazyn.

1875 r.
W związku z obniżeniem poziomu ulicy, zbudowano schody wiodące do świątyni.

1899-1911
Rozebrano południowe i wschodnie skrzydła klasztoru a kościół przekazano niemieckim katolikom.

1921 r.
Zakonnicy odzyskują budynki i wracają do dawnej siedziby.

1939-1945
Kościół służył katolikom – Niemcom.

1945 r.
Podczas walk zawaliło się sklepienie nawy głównej niszcząc część wyposażenia. Świątynia została odbudowana jako pierwszy kościół w Poznaniu.

1963-1965
Odrestaurowano wnętrze pod kierunkiem T. Szukały i H. Kota. Odnowiono wówczas zamalowaną w poprzednim okresie pierwotną polichromię.

29 VI 1968 r.
W 300-tną rocznicę położenia kamienia węgielnego pod świątynię oraz w 1000-ną rocznicę powstania w Poznaniu pierwszego w Polsce biskupstwa miała miejsce koronacja cudownego obrazu. Korony papieskie na głowy Marii i Dzieciątka Jezus włożyli podczas uroczystości w katedrze poznańskiej (z udziałem całego ówczesnego Episkopatu Polski) ksiądz Prymas Kardynał Stefan Wyszyński, ksiądz Kardynał Karol Wojtyła (późniejszy papież Święty Jan Paweł II) oraz ksiądz arcybiskup Antonii Baraniak (ówczesny metropolita poznański).


Wnętrze świątyni jest bogato zdobione dekoracjami stiukowymi. Autorem wykonanej w l. 1702-35 polichromii był franciszkanin Adam Swach. Malowidła w prezbiterium i nawie głównej przedstawiają sceny z życia św. Franciszka. Ołtarz główny oraz rzeźbione stalle wykonał ok. 1700 r. Antoni Swach (brat Adama). Dziełem obu braci jest również ołtarz z barwionego na czarno drewna znajdujący się w kaplicy Najświętszej Marii Panny (po lewej stronie nawy).

W ołtarzu podziwiać można niewielki obraz Matki Bożej w Cudy Wielmożnej - Pani Poznania z poł. XVII w. Na tamburze kopuły stoją figury Chrystusa i 12 apostołów. Po przeciwnej stronie nawy, w kaplicy św. Franciszka, umieszczono pod kopułą figury świętych franciszkańskich. W świątyni znajduje się kilka przyściennych epitafiów z XVIII w. z portretami zmarłych. Z dawnego klasztoru zachowało się tylko skrzydło północne, ustawione wzdłuż ul. Franciszkańskiej.

Na miejscu rozebranej części klasztoru, w eklektycznym budynku z początku XX w., mieści się dziś m.in. ekskluzywne sklepy. Przy zachodniej ścianie świątyni stoi pomnik 15. Pułku Ułanów Poznańskich.


za:
"Poznań od A do Z" pod redakcją Włodzimierza Łęckiego i Piotra Maluśkiewicza, Wydawnictwo Kurpisz S. A., Poznań 1998
"Cudowny obraz (300 lat na tym samym miejscu)"

© 2010-2018 wieczorkiewicz.org • Obrazów: 445 • Obiektów: 413 • Autorów: 80 • Źródeł: 14

Witam w galerii dawnego Poznania!

     Od pewnego czasu pasjonuję się historią Poznania, a zwłaszcza tym jak wyglądał dawniej, stąd pomysł stworzenia niniejszej strony, której zadaniem jest przedstawienie w sposób chronologiczny wyglądu tego miasta. Jeśli posiadasz w swojej kolekcji fotografie, pocztówki, albumy lub książki dokumentujące wygląd Poznania zachęcam do skontaktowania się i współpracy przy rozbudowie galerii.
     Jeśli nie zaznaczono inaczej, zezwalam na wykorzystywanie materiałów zawartych na stronie pod warunkiem podania autora i źródła.

Dziękuję niżej wymienionym osobom za szczególny wkład w rozwój niniejszej strony:
Panu Andrzejowi Malińskiemu,
Panu Adamowi Drogomireckiemu,
Panu Wojciechowi Burakowskiemu.

Paweł Jan Wieczorkiewicz